Zasady bezpieczeństwa leków

Chemioterapia może być zagrożeniem dla najbliższych jeśli jest niewłaściwie przechowywana i przygotowywana, dlatego warto zapoznać się z zasadami bezpieczeństwa i stosować wszelkie niezbędne środki ostrożności. Niektóre leki mogą powodować reakcje alergiczne lub skutki uboczne i rodzic powinien wiedzieć jak ma postępować w przypadku zauważenia niepokojących objawów.

X

Zasady bezpieczeństwa leków

    Spis treści

      Leki podawane dzieciom podczas leczenia nowotworu mogą być w różnej formie (tabletki, syrop, płyny dożylne), część z nich może być podawana przez rodziców w domu, a część tylko przez wykwalifikowany personel w szpitalu. Postępowanie z chemioterapią wymaga zachowania pewnych środków ostrożności, aby móc bezpiecznie podawać dziecku leki w domu lub w podróży. Warto, aby rodzic wiedział jak rozpoznać reakcje alergiczne i umiał odpowiednio zareagować, gdy one wystąpią.

      Postępowanie z chemioterapią w domu

      Niektóre leki w ramach terapii przeciwnowotworowej u dzieci można podawać doustnie w postaci tabletek lub syropu w domu. Mimo, że jest to wygodna forma leczenia to należy pamiętać o zachowaniu środków ostrożności, które zapewnią bezpieczeństwo pacjentowi oraz jego najbliższym. Chemioterapia ma na celu zabijanie komórek nowotworowych, ale może również uszkodzić zdrowe komórki organizmu. Dla niektórych leków istnieje ryzyko wchłaniania się przez skórę lub wdychania z powietrzem, przez co członkowie rodziny także mogą być narażeni na działanie chemioterapii, jeśli leki wejdą w kontakt z żywnością, naczyniami lub powierzchniami użytkowanymi w domu. Ważne jest, aby opiekunowie chorego ostrożnie obchodzili się z chemioterapią i podejmowali działania w celu zmniejszenia  ryzyko narażenia. Kobiety w ciąży lub karmiące piersią powinny unikać wszelkiego kontaktu z cytostatykami. 

      Ważne zasady dotyczące bezpieczeństwa:

      • czytaj etykiety leków i dokładnie przestrzegaj instrukcji dawkowania,
      • myj ręce przed i po stosowaniu leków stosowanych w chemioterapii,
      • noś jednorazowe rękawiczki, maskę i / lub okulary ochronne (zgodnie z instrukcją),
      • oczyść powierzchnie i umyj wszystkie przedmioty, które miały kontakt z lekiem,
      • przechowuj leki z dala od dzieci (poza zasięgiem wzroku), zwierząt domowych i żywności,
      • przechowuj chemioterapię w chłodnym, suchym miejscu z dala od światła słonecznego i wilgoci, niektóre leki mogą wymagać przechowywania w lodówce,
      • niektóre leki należy przed zażyciem przeciąć lub zgnieść – pamiętaj, aby nie używać urządzeń do przecinania czy zgniatania tabletek chemioterapii do innych leków lub zastosowań,
      • przechowuj leki w oryginalnych, oznakowanych pojemnikach,
      • nie mieszaj różnych leków w tej samej butelce,
      • sprawdzaj daty przydatności leków – przeterminowane leki mogą nie działać, a nawet być niebezpieczne,
      • pozbywaj się leków i opakowań po lekach w odpowiedni sposób.

      Podróżowanie z lekami

      Przed podróżą konieczna jest rozmowa z lekarzem o planach podróży, aby upewnić się, że nie ma żadnych przeciwskazań do wyjazdu. W każdej podróży należy mieć ze sobą dokument opisujący stan zdrowia i potrzebne leki, najlepiej także ostatnie wyniki badań.

      Przed wyjazdem:

      • sporządź listę wszystkich leków, dawek i harmonogramu ich podawania,
      • miej dane kontaktowe do lekarza i swojej kliniki,
      • zaplanuj gdzie jest najbliższa przychodnia, szpital i apteka w miejscu docelowym (w nagłych przypadkach),
      • pomyśl o tym, jak zmiany strefy czasowej i podróż mogą wpłynąć na harmonogram dawkowania – w przypadku wątpliwości ustal harmonogram z lekarzem,
      • leki zabierane na wyjazd przechowuj w ich oryginalnych opakowaniach wraz z ulotkami, upewnij się, że leki są wyraźnie oznakowane,
      • zapakuj dodatkową porcję lekarstw, aby nie zabrakło ich, na wypadek przedłużenia wyjazdu,
      • leki i dokumenty do ​​wyznaczonej torby lub plecaka, który będzie przy Tobie podczas podróży (minimalizujesz ryzyko zagubienia ich wraz z bagażem zwłaszcza podczas podróży samolotem),
      • warto ustawić alarmy/przypomnienia o porach podawania leków (podczas podróży plan dnia często wygląda inaczej niż na codzień i łatwo przeoczyć jakieś dawki),
      • także podczas wyjazdu pamiętaj o zachowaniu zasad bezpieczeństwa podczas przygotowania, podawania, przechowywania i utylizacji leków,
      • nie zostawiaj leków w samochodzie (mogą być narażone na przegrzanie),
      • jeśli leki wymagają przechowywania w niskiej temperaturze upewnij się z wyprzedzeniem czy w hotelu jest dostęp do lodówki, w razie potrzeby użyj podręcznej lodówki z wkładami chłodzącymi,
      • przygotuj i spakuj wszystkie potrzebne akcesoria (rękawiczki, urządzenie do dzielenia tabletek, chusteczki odkażające itp).

      Reakcje alergiczne na leki

      Reakcja alergiczna to odpowiedź układu odpornościowego na czynnik wyzwalający zwany alergenem. Układ odpornościowy ma na celu zwalczać szkodliwe substancje, ale czasami może nadmiernie reagować, powodując objawy alergii. Poważna reakcja alergiczna nazywana jest anafilaksją (inaczej reakcją anafilaktyczną lub wstrząsem anafilaktycznym).

      Reakcje alergiczne dosyć często są powodowane przez leki, ale mogą je wywoływać także pyłki roślin, żywność (najczęściej jaja kurze, mleko krowie, orzechy, niektóre owoce czy warzywa), sierść zwierząt domowych, użądlenia owadów czy składniki kosmetyków. W zależności od reakcji organizmu reakcja alergiczna może być łagodna lub ciężka. W większości przypadków reakcje alergiczne są łagodne i nie wymagają leczenia, a objawy o średnim nasileniu leczy się środkami przeciwhistaminowymi wydawanymi na receptę (np. Clemastinum). Ciężkie reakcje alergiczne mogą zagrażać życiu i wymagać natychmiastowego leczenia (adrenaliną i lekami antyhistaminowymi). Rodzice dzieci leczonych onkologicznie powinni znać objawy reakcji alergicznej i omówić z lekarzem plan działania na wypadek nagłych wypadków. Wnikliwa obserwacja dziecka pomaga rodzicowi wyłapać przyczyną, która spowodowała reakcję alergiczną i unikać jej, aby zapobiec kolejnej reakcji w przyszłości.

      Objawy łagodnej reakcji alergicznej:

      • katar lub zatkany nos,
      • kichanie,
      • swędzenie (w nosie, w gardle),
      • wodniste oczy,
      • zaczerwienienie skóry lub wysypka.

      Objawy ciężkiej reakcji alergicznej:

      • obrzęk ust, języka, warg, gardła lub oczu,
      • niskie ciśnienie krwi,
      • zawroty głowy lub omdlenie,
      • trudności w połykaniu lub oddychaniu,
      • nudności lub wymioty.

      Większość reakcji alergicznych występuje w ciągu kilku godzin od zażycia leku, ale zdarzają się także sytuacje, gdy pojawiają się one znacznie później. Czasami może być trudno zidentyfikować przyczynę reakcji, jednak każde podejrzenie alergii powinno być zgłoszone lekarzowi lub pielęgniarce, którzy dokładnie sprawdzą jakie leki były wcześniej podawane.

        Źródła:

      1. https://together.stjude.org/en-us/diagnosis-treatment/medication-management.html
      Facebook
      YouTube
      LinkedIn