Odżywianie – wytyczne

Leczenie onkologiczne jest wyczerpujące dla organizmu dziecka. Wyrobienie odpowiednich nawyków żywieniowych może wspierać proces zdrowienia oraz łagodzić skutki uboczne terapii lub im zapobiegać. Wspólne przygotowanie posiłków może być też świetną zabawą! Sprawdź zatem na co uważać przygotowując dziecku posiłek, po jakie produkty warto sięgać, a jakich unikać oraz jak dostosować dietę w przypadku pojawienia się różnych dolegliwości.

X

Odżywianie – wytyczne

foto_Odżywianie_wytyczne
    Spis treści

      Główne cele odżywiania podczas leczenia onkologicznego

      utrzymanie dobrego stanu odżywienia niezbędnego do funkcjonowania i rozwoju dziecka
      przyspieszenie powrotu do sprawności po ewentualnych interwencjach chirurgicznych
      zmniejszenie ryzyka wystąpienia powikłań pooperacyjnych
      ograniczenie ryzyka wystąpienia cukrzycy i innych chorób dietozależnych
      redukowanie objawów skutków ubocznych powstałych na skutek leczenia chemioterapią, radioterapią czy hormonoterapią

      Wskaźnik BMI

      Do oceny prawidłowej wagi dziecka służy m.in. wskaźnik BMI. Oblicz go i sprawdź na wykresie czy wynik mieści się w normie. Pamiętaj, że BMI to jedynie wskaźnik, a nie narzędzie diagnostyczne. W celu dokładnej oceny wagi skontaktuj się z lekarzem.

      Test

      Lorem ipsum dolor sit amet consectetur, adipisicing elit. Omnis inventore assumend

      Kalkulator BMI

      Kalkulator BMI

      Dla dzieci w wieku
      2-18 lat

      BMI (Body Mass Index) to wskaźnik masy ciała do ogólnej oceny wagi.

      Składniki diety dziecka leczonego onkologicznie

      circle_photo_bialko

      Białko

      To podstawowy budulec organizmu, który szczególnie podczas choroby pomaga odbudowywać uszkodzone komórki. Jest potrzebne prawidłowego rozwoju, wspomaga układ immunologiczny (odpornościowy), reguluje gospodarkę hormonalną i przemiany metaboliczne. W odpowiednio zbilansowanej diecie powinno znaleźć się zarówno białko pochodzenia zwierzęcego, jak i roślinnego.

      Sięgaj po: chude mięso, ryby, jaja, chudy nabiał i produkty mleczne oraz soję czy komosę ryżową (quinoa).

      Unikaj: surowych lub niedogotowanych: mięs, ryb i jajek.

      circle_photo_tłuszcze

      Zdrowe tłuszcze

      Tłuszcz jest niezbędny w diecie m.in. do przyswojenia witamin A, D, E i K.

      Zadbaj, aby w diecie dziecka były obecne tłuszcze zwierzęce np. ryby, jak i roślinne np. awokado, oleje, oliwki, siemię lniane.

      Unikaj tzw. tłuszczów trans (olej płynny przetworzony w stały), nie kupuj produktów, w których składzie jest tłuszcz uwodorniony lub utwardzony (zwykle są dodawane do sklepowych słodyczy czy fast foodów).

      circle_photo_warzywa_owoce

      Owoce i warzywa

      Są głównym źródłem witamin i składników mineralnych w diecie.

      Zawsze sięgaj po świeże, dojrzałe owoce czy warzywa, bez znaków uszkodzeń czy pleśni, a w okresie jesienno-zimowym wybieraj warzywa korzeniowe i mrożonki. Produkty dokładnie umyj, zanim podasz je dziecku. W zależności od stanu zdrowia dziecka podawaj mu produkty surowe lub gotowane.

      Podczas intensywnego leczenia unikaj warzyw wzdymających i ciężkostrawnych, jak por, groch, cebula (chyba, że dziecko dobrze je toleruje).

      circle_photo_produkty_zbożowe

      Produkty zbożowe

      Dostarczają energii oraz witamin z grupy B, które odpowiadają za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Należą do nich pieczywo, makarony, ryż, kasze, mąki.

      W zależności od stanu zdrowia wybieraj produkty pełnoziarniste np. płatki owsiane, które wspomagają perystaltykę jelit lub lekkostrawne np. ryż biały (jaśminowy, basmati).

      circle_photo_napoje

      Napoje

      Podczas leczenia zadbaj o odpowiednie nawodnienie organizmu dziecka. Wybieraj wodę niegazowaną, najlepiej w szklanych butelkach. Woda jest nośnikiem składników odżywczych w organizmie, filtruje nerki usuwając toksyny z organizmu oraz pozwala utrzymać elektrolity w równowadze.

      Pamiętaj, żeby unikać napojów takich jak: wody smakowe, napoje kolorowe i gazowane, niewskazanych z uwagi na wysoką zawartość cukru oraz sztucznych barwników. Jeśli dziecko nie chce pić wody, wybieraj owocowe herbatki bez cukru lub domowe kompoty.

      circle_photo_slodycze

      Słodycze i inne

      Większość z nich nie zawiera żadnych substancji odżywczych i są jedynie pożywką dla bakterii. Cukier uszkadza błonę śluzową jelit (które i tak są bardzo obciążone leczeniem), zmniejsza wchłanianie witamin i minerałów oraz powoduje nagłe wahania poziomu glukozy we krwi, które niekorzystnie wpływają na układ nerwowy.

      Jeśli dziecko domaga się słodkiego, zamiast kupnych ciastek, batonów czy żelków, podaj mu domowe ciasteczka, kisiel czy kawałek babcinej szarlotki.

      Zasady bezpieczeństwa żywności

      Podczas choroby i leczenia onkologicznego układ odpornościowy dziecka jest osłabiony i wykazuje mniejszą odporność na bakterie, pasożyty lub wirusy, które mogą znajdować się w żywności. Warto więc wiedzieć, które produkty są dozwolone, a których powinno się unikać. Szczególnie uważnie trzeba podchodzić do surowych świeżych owoców i warzyw oraz niektórych produktów pochodzenia zwierzęcego, takich jak: niepasteryzowane (surowe) mleko; miękkie sery z surowego mleka; surowe lub niedogotowane jajka, surowe mięso i ryby oraz skorupiaki; wędliny. W celu uniknięcia zakażenia należy przestrzegać zasad dotyczących zakupów, przechowywania, przygotowywania i podawania posiłków. Oto one:

      Bezpieczne kupowanie
      • sprawdź termin przydatności do spożycia,
      • wybieraj tylko świeże produkty,
      • unikaj uszkodzonych, spuchniętych opakowań, zardzewiałych lub wgniecionych puszek,
      • unikaj nieschłodzonych deserów i ciast,
      • kupuj jedynie pasteryzowane mleko, sery i soki,
      • używaj termicznych toreb,
      • surowe mięso/ryby umieść w oddzielnych, plastikowych, szczelnych torebkach/pojemnikach, aby nie miały styczności z innymi produktami.
      Bezpieczne przechowywanie
      • ugotuj lub zamroź mięso/ryby w ciągu 2 dni od ich kupna,
      • przechowuj je w szczelnych pojemnikach na dolnej półce lodówki,
      • pilnuj odpowiedniej temperatury w lodówce i zamrażarce.
      Bezpieczne przygotowywanie i podawanie posiłków
      • umyj dokładnie ręce mydłem i ciepłą wodą przed rozpoczęciem przyrządzania posiłku,
      • umyj dokładnie ręce przed i po kontakcie z surowym mięsem/ rybą,
      • podczas przyrządzania posiłku surowe mięso/rybę trzymaj oddzielone od innych produktów,
      • po przyrządzeniu surowego mięsa/ ryby dokładnie umyj gorącą wodą z płynem do mycia naczyń nóż, deskę do krojenia itp.,
      • usuń uszkodzone części warzyw i owoców,
      • umyj dokładnie ręce dziecku i sobie przed spożyciem posiłku

      Diety specjalistyczne

      Zalecenia dietetyczne w neutropenii

      Zalecenia dotyczą także głębokiej neutropenii, gdy poziom neutrofili wynosi poniżej 500µl.

      Organizm w neutropenii jest bardziej  narażony na infekcje. Do diety warto zatem włączyć produkty bogate w witaminę B12 i witaminę C (m.in. mięso, natkę pietruszki, zielone warzywa).

      Więcej zaleceń  Rozwiń

      Żywienie przy podawaniu kortykosteroidów

       

      Poradnik przygotowany przez mgr Magdalenę Schab, dietetyk z Kliniki Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Instytut Pediatrii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków.  Zatwierdzone przez Oddział Onkologii i Hematologii Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie.

      Publikacja powstała przy wsparciu Stowarzyszenia na rzecz dla dzieci z chorobą nowotworową KOLIBER.

      Pobierz poradnik

       

      Żywienie przy uszkodzeniu podwzgórza

       

      Poradnik przygotowany przez mgr Magdalenę Schab, dietetyk z Kliniki Onkologii i Hematologii Dziecięcej, Instytut Pediatrii, Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum, Kraków.  Zatwierdzone przez Oddział Onkologii i Hematologii Uniwersyteckiego Szpitala Dziecięcego w Krakowie.

      Publikacja powstała przy wsparciu Stowarzyszenia na rzecz dla dzieci z chorobą nowotworową KOLIBER.

      Pobierz poradnik

       

      Zalecenia diety wątrobowej

      Zalecenia diety cukrzycowej

      Dieta w przypadku cukrzycy sterydowej.

      Cukrzyca sterydowa może wystąpić w trakcie sterydoterapii. Zwykle szybko ustępuje po zakończeniu leczenia, ale nie zawsze. Aby zapobiec ewentualnemu rozwojowi choroby warto stosować odpowiednie odżywianie.

      Zalecenia:  Rozwiń

      Zalecenia przy problemach jelitowych

      Dieta lekkostrawna ubogo resztkowa.

      Stosowana jest podczas biegunek przewlekłych w trakcie intensywnego leczenia. Zawiera niewielkie ilości błonnika, ok. 10-15g na dobę, dzięki czemu odciąża układ pokarmowy. Trzeba pamiętać, że zbyt duża ilość błonnika może powodować problemy z wchłanianiem składników odżywczych a także podrażnienie jelit

      Zalecenia:  Rozwiń

      Dieta nerkowa

      Dieta łatwostrawna niskobiałkowa, z obniżoną zawartością potasu, fosforu i sodu. Zwykle stosowana przy niewydolności nerek.

      Dieta ma na celu ochronić zmieniony chorobowo narząd – nerki. W tym celu należy utrzymać metabolizm na wyrównanym poziomie, aby nie doprowadzić do powstania toksycznych produktów przemiany materii.

      Zalecenia:  Rozwiń

      Zalecenia dietetyczne po przeszczepie

      Przedstawione zalecenia dotyczą okresu kondycjonowania (okresu bezpośrednio przygotowującego do przeszczepu) i kilkunastu dni po przeszczepie, do momentu uzyskania wystarczająco dobrych wyników badania krwi (wyniki interpretuje lekarz !).

      W tym okresie zalecana jest dieta bezglutenowa, bezmleczna, lekkostrawna z niską zawartością błonnika i tłuszczu, bez produktów wzdymających i ostrych przypraw.

      Żywienie medyczne

      Żywienie medyczne ma na celu skomponowanie posiłków odpowiednich dla wieku i wagi dziecka, gdy normalne posiłki nie dostarczają organizmowi niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania składników odżywczych. Żywność medyczna jest odpowiednio zbilansowana pod względem białka, tłuszczów, węglowodanów, witamin i minerałów. Dzięki temu dziecko jest w stanie uniknąć niedożywienia. Trzeba pamiętać o tym, dobrze odżywiony organizm nie tylko rozwija się prawidłowo, ale jest lepiej przygotowany do walki z chorobą. Żywienie ma znaczenie!

      Więcej informacji  Rozwiń