Chłoniaki

Chłoniaki to trzecie co do częstości występujące nowotwory u dzieci i stanowią 16% wszystkich zachorowań. Częściej występują u nastolatków niż u młodszych dzieci. Podobnie jak białaczki limfoidalne, wywodzą się z niedojrzałych limfocytów, jednak w przeciwieństwie do białaczek choroba zaczyna się poza szpikiem, najczęściej w węzłach chłonnych. 

X

Chłoniaki

Chłoniaki_grafika_kropki
    Spis treści

      Co to jest chłoniak?

      Chłoniak to nowotwór układu limfatycznego, który jest częścią układu odpornościowego. Układ limfatyczny  to sieć węzłów, gruczołów i naczyń, które transportują limfę (składającą się z białek i limfocyów) po całym ciele w celu zwalczania infekcji. Łączy się on z układem krwionośnym umożliwiając ciągłą wymianę substancji między limfą a krwią, a jego działanie głównie polega na wytwarzaniu tzw. przeciwciał, które łącząc się np. z bakteriami, ułatwiają ich niszczenie przez krwinki białe. Limfa zbiera także substancje toksyczne i transportuje je do węzłów chłonnych, skąd dalej trafiają do nerek, które usuwają je z organizmu.

      Chłoniak pierwotnie może rozpocząć się w wielu miejscach, ponieważ tkanka limfatyczna istnieje w całym ciele. Częstość występowania poszczególnych chłoniaków u dzieci jest inna niż u dorosłych.

      Rodzaje chłoniaków

      Chłoniaki można podzielić na dwa grupy:

      • chłoniak Hodgkina (dawniej nazywany ziarnica złośliwą) – stanowi 30% chłoniaków 1,
      • chłoniak nieziarniczy (NHL – non-Hodgkin’s lymphoma).

      Do najczęsztych chłoniaków nieziarnicznych zaliczamy:

      • chłoniak Burkitta,
      • chłoniaki z komórek prekursorowych limfoblastycznych,
      • chłoniak z dużych komórek anaplastycznych (ALCL),
      • chłoniak rozlany z dużych limfocytów B (DLBCL – Diffuse Large B-cell Lymphoma).

      Objawy

      Najczęstszym objawem chłoniaka jest obrzęk węzłów chłonnych na szyi, pod pachami lub w pachwinie.

      Inne typowe objawy to:

      • niewyjaśniona utrata masy ciała,
      • nocne poty,
      • gorączka bez znanej przyczyny, która trwa 3 lub więcej dni,
      • niewyjaśniony kaszel lub duszność.

      Diagnostyka chłoniaka

      Przebieg diagnozowania obejmuje:

      • badanie fizykalne i wywiad,
      • badania krwi,
      • biopsja węzłów chłonnych,
      • testy obrazowe,
      • biopsja.

      Leczenie

      Leczenie zależy od wielu czynników, w tym od rodzaju chłoniaka, jego lokalizacji, stopnia rozprzestrzenienia oraz wieku i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
      Najczęstszym sposobem leczenia jest chemioterapia, do pozostałych metod należą:

      • radioterapia,
      • terapia celowana,
      • immunoterapia,
      • przeszczep szpiku (przeszczep macierzystych komórek krwiotwórczych).

      Czynniki zwiększające ryzyko zachorowania na chłoniaka

      Zaliczamy do nich:

      • wrodzone bądź nabyte zaburzenia immunologiczne
        – wrodzone zespoły niedoborów odporności – ataksja-teleangiektazja, agammaglobulinema Bruttona, zespół autoproliferacyjny Canale’a-Smitha, ciężki złożony niedobór odporności, zespół Wiskotta-Aldricha, zespół Nijmegen, zespół Chediaka-Higashiego,
        – immunosupresja po przeszczepach narządowych.
      • czynniki zakaźne
        – wirus Epsteina-Barr (EBV), który wywołuje mononukleozę,
        – ludzki wirus niedoboru odporności (HIV),
        – wirus hepatotropowy wirusowego zapalenia wątroby C (HCV),
        helicobacter pylori.
      • choroby autoimmunologiczne
        – reumatoidalne zapalenie stawów, wole Hashimoto, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół Sjörgena.
      • promieniowanie jonizujące
      Przypisy
      1. Źródło: „Wprowadzenie do onkologii i hematologii dziecięcej, redakcja Jerzy R. Kowalczyk, Warszawa 2011