Skutki uboczne

Skutki uboczne to problemy zdrowotne wynikające z leczenia nowotworu lub samej choroby. Terapia jest tak planowana, aby jak najbardziej ograniczyć pojawienie się działań niepożądanych i jednocześnie uzyskać największą skuteczność leczenia.

X

Skutki uboczne

skotki
    Spis treści

      Możliwe skutki uboczne

      Skutki uboczne są trudne do przewidzenia, niektórzy pacjenci mogą mieć łagodne objawy, podczas gdy inni mogą mieć poważniejsze problemy. Większość skutków ubocznych leczenia nowotworu jest chwilowa lub ustępuje po zakończeniu terapii, jednak funkcjonowanie z niektórymi problemami może być trudne, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Jeśli rodzic zauważy niepokojące objawy u dziecka koniecznie powinien je zgłosić lekarzowi lub pielęgniarce i porozmawiać z nimi co one mogą oznaczać i jak z nimi postępować.

      Skutki uboczne, które mogą (ale nie muszą) wystąpić podczas leczenia nowotworu to:

      • Apatia
      • Biegunka
      • Bóle różnego pochodzenia
      • Brak apetytu, nudności, wymioty
      • Burza cytokinowa (zespół uwalniania cytokin, szczególnie po leczeniu immunoterapią – Blinatumomab, CAR-T)
      • Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD) – po transplantacji komórek krwiotwórczych
      • Gorączka i objawy zakażenia
      • Hormonalne zaburzenia (problemy ze wzrostem, dojrzewaniem, z tarczycą)

      • Krwawienia, krwiaki (siniaki), wybroczyny
      • Martwica naczyniowa (AVN) / Martwica kości
      • Niedokrwistość
      • Neurologiczne objawy (m.in. neuropatia)
      • Neutropenia
      • Opóźnione gojenie się ran
      • Utrata słuchu
      • Spadek wagi
      • Stany zapalne jamy ustnej i gardła
      • Zaburzenia płodności

      • Zaparcia
      • Zmiany skórne
      • Wypadanie włosów
      • Wysokie próby wątrobowe
      • Wzrost wagi
      • Zaburzenia funkcji poznawczych (koncentracji, słuchu, widzenia)
      • Zaburzenia snu
      • Zespół rozpadu guza (zespół lizy guza, TLS)
      • Zmęczenie
      • Zmiany skórne

      Radzenie sobie ze skutkami ubocznymi

      Zmierzenie się z efektami ubocznymi zazwyczaj nie jest łatwe, samo ich pojawienie może pogłębić zmęczenie fizyczne i emocjonalne dziecka oraz rodzica. Niektóre objawy mogą być trudne do opisania przez dziecko, zwłaszcza jeśli dotyczą one emocji (uczucie frustracji, smutku, złości, zawstydzenia itp). Niepokojące objawy należy zgłosić personelowi medycznemu, który podpowie jak sobie z nimi radzić. Dzieci leczone onkologicznie oraz ich rodzice także mogą mieć wpływ na ograniczenie niektórych skutków ubocznych, a dobrze zaplanowane wspólne działania pomagają przetrwać kolejne dni leczenia. W miarę możliwości warto spróbować:

      • zapewnić zdrowe, odżywcze i urozmaicone posiłki,
      • dbać o higienę rąk i jamy ustnej,
      • zachęcić do regularnej aktywności fizycznej, najlepiej poprzez zabawę,
      • umożliwić dobrą rutynę snu (odpowiednią ilość snu i stałe pory zasypiania),
      • zająć dziecko ciekawymi grami, zagadkami, czytaniem książek czy pracami manualnymi,
      • masaży – po konsultacji z lekarzem prowadzącym i fizjoterapeutą,
      • różnych form terapii – z muzyką, sztuką (arteterapia), także w grupie z innymi dzieci.

      Zaburzenia płodności

      Metody leczenia nowotworów takie jak chemioterapia, radioterapia czy operacja, a także sama choroba mogą mieć negatywny wpływ zachowanie płodności. Jeśli chcesz dowiedzieć się jakie szanse na potomstwo ma Twoje dziecko porozmawiaj z lekarzem, zadzwoń na Infolinię Zachowania Płodności (tel. +48 793 555 238, wtorki i czwartki w godz. 17:00 – 19:00) lub przeczytaj poniższe poradniki:

      • płodność chłopców – LINK
      • płodność dziewczynek – LINK

      Zawarto w nich zagadnień na temat płodności dzieci po leczeniu onkologicznym, czynnikach, które ją osłabiają oraz dostępnych metodach stosowanych w zależności od rodzaju planowej terapii. Broszury wydało Berlińskie Stowarzyszenie Onkologiczne.