Możliwe skutki uboczne
Skutki uboczne są trudne do przewidzenia, niektórzy pacjenci mogą mieć łagodne objawy, podczas gdy inni mogą mieć poważniejsze problemy. Większość skutków ubocznych leczenia nowotworu jest chwilowa lub ustępuje po zakończeniu terapii, jednak funkcjonowanie z niektórymi problemami może być trudne, zarówno fizycznie, jak i emocjonalnie. Jeśli rodzic zauważy niepokojące objawy u dziecka koniecznie powinien je zgłosić lekarzowi lub pielęgniarce i porozmawiać z nimi co one mogą oznaczać i jak z nimi postępować.
Skutki uboczne, które mogą (ale nie muszą) wystąpić podczas leczenia nowotworu to:
- Apatia
- Biegunka
- Bóle różnego pochodzenia
- Brak apetytu, nudności, wymioty
- Burza cytokinowa (zespół uwalniania cytokin, szczególnie po leczeniu immunoterapią – Blinatumomab, CAR-TCAR-T - najnowocześniejsza metoda spersonalizowanej immunoterapii stosowana u dzieci w leczeniu opornej na leczenie ostrej białaczki limfoblastyczne... More)
- Choroba przeszczep przeciwko gospodarzowi (GVHD) – po transplantacji komórek krwiotwórczych
- Gorączka i objawy zakażenia
- Hormonalne zaburzenia (problemy ze wzrostem, dojrzewaniem, z tarczycą)
- Krwawienia, krwiaki (siniaki), wybroczyny
- Martwica naczyniowa (AVN) / Martwica kości
- Niedokrwistość
- Neurologiczne objawy (m.in. neuropatia)
- Neutropeniapowikłanie hematologiczne w trakcie leczenia przeciwnowotworowego, powstające w skutek toksycznego działania na szpik chemioterapii, polegające na... More
- Opóźnione gojenie się ran
- Utrata słuchu
- Spadek wagi
- Stany zapalne jamy ustnej i gardła
- Zaburzenia płodności
- Zaparcia
- Zmiany skórne
- Wypadanie włosów
- Wysokie próby wątrobowe
- Wzrost wagi
- Zaburzenia funkcji poznawczych (koncentracji, słuchu, widzenia)
- Zaburzenia snu
- Zespół rozpadu guza (zespół lizy guza, TLS)
- Zmęczenie
- Zmiany skórne
Radzenie sobie ze skutkami ubocznymi
Zmierzenie się z efektami ubocznymi zazwyczaj nie jest łatwe, samo ich pojawienie może pogłębić zmęczenie fizyczne i emocjonalne dziecka oraz rodzica. Niektóre objawy mogą być trudne do opisania przez dziecko, zwłaszcza jeśli dotyczą one emocji (uczucie frustracji, smutku, złości, zawstydzenia itp). Niepokojące objawy należy zgłosić personelowi medycznemu, który podpowie jak sobie z nimi radzić. Dzieci leczone onkologicznie oraz ich rodzice także mogą mieć wpływ na ograniczenie niektórych skutków ubocznych, a dobrze zaplanowane wspólne działania pomagają przetrwać kolejne dni leczenia. W miarę możliwości warto spróbować:
- zapewnić zdrowe, odżywcze i urozmaicone posiłki,
- dbać o higienę rąk i jamy ustnej,
- zachęcić do regularnej aktywności fizycznej, najlepiej poprzez zabawę,
- umożliwić dobrą rutynę snu (odpowiednią ilość snu i stałe pory zasypiania),
- zająć dziecko ciekawymi grami, zagadkami, czytaniem książek czy pracami manualnymi,
- masaży – po konsultacji z lekarzem prowadzącym i fizjoterapeutą,
- różnych form terapii – z muzyką, sztuką (arteterapia), także w grupie z innymi dzieci.
Zaburzenia płodności
Metody leczenia nowotworów takie jak chemioterapiaTo jedna z podstawowych metod leczenia nowotworów polegająca na użyciu silnych leków (cytostatyków), które zabijają komórki nowotworowe lub ... More, radioterapia czy operacja, a także sama choroba mogą mieć negatywny wpływ zachowanie płodności. Jeśli chcesz dowiedzieć się jakie szanse na potomstwo ma Twoje dziecko porozmawiaj z lekarzem, zadzwoń na Infolinię Zachowania Płodności (tel. +48 793 555 238, wtorki i czwartki w godz. 17:00 – 19:00) lub przeczytaj poniższe poradniki:
Zawarto w nich zagadnień na temat płodności dzieci po leczeniu onkologicznym, czynnikach, które ją osłabiają oraz dostępnych metodach stosowanych w zależności od rodzaju planowej terapii. Broszury wydało Berlińskie Stowarzyszenie Onkologiczne.