Oddział Kliniczny Onkologii, Hematologii Dziecięcej, Transplantologii Klinicznej i Pediatrii Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego w Warszawie to 3 pododdziały:
- Uruchomienie kilka lat temu oddziału transplantacji komórek macierzystych u dzieci jednocześnie zainaugurowało działalność Pododdziału Klinicznego Przeszczepienia Szpiku, który dziś udziela pomocy dzieciom z terenu niemal ¼ Polski. Warszawski ośrodek uzupełnił białą plamę na mapie Polski dołączając do ośrodków w Poznaniu, Wrocławiu, Lublinie, Bydgoszczy i Krakowie.
Na oddziale wykonywane są autologiczne i allogeniczne transplantacje szpiku kostnego. Przeszczepienia autologiczne polegają na przetoczeniu biorcy jego własnych komórek macierzystych uzyskanych wcześniej podczas zabiegu aferezy. Pacjent poddawany zabiegowi jest jednocześnie dawcą oraz biorcą. Transplantacje allogeniczne polegają na podaniu biorcy komórek od dawcy rodzinnego lub dawcy niespokrewnionego. - Pododdział Kliniczny Onkologii i Pediatrii leczy znaczącą liczbę dzieci z białaczkami. W skali całej Polski to około 35 procent hospitalizacji. Pod tym względem ośrodek należy do wiodących w Polsce. Na oddziale leczone są także dzieci z guzami litymi i chłoniakami.
Warto dodać, że na terenie województwa mazowieckiego są jeszcze dwa ośrodki onkologii dziecięcej: Centrum Zdrowia Dziecka, które „specjalizuje się” w leczeniu guzów mózgu oraz Instytut Matki i Dziecka, leczący guzy kości. Ze względu na bliskość tych ośrodków UCK WUM tymi przypadkami się nie zajmuje. Niemniej jednak, jak podkreśla kierownik Kliniki procedury leczenia, podobnie jak w całej Polsce są na najwyższym światowym poziomie. - Pododdział Kliniczny Hematologii i Pediatrii zajmuje się niedokrwistością i zaburzeniami układu krzepnięcia. Na terenie województwa mazowieckiego to jedyny ośrodek, który zajmuje się tzw. czystą hematologią i w tym zakresie, jeżeli chodzi o leczenie małopłytkowości ,niedokrwistości, zaburzeń krzepnięcia, jest to ośrodek koordynujący leczenie dzieci chorych na hemofilię.
O nowoczesnej procedurze leczenia, która jest stosowana w Polsce oraz na oddziale UCK WUM opowiedział nam prof. Paweł Łaguna, kierujący oddziałem Onkologii, Hematologii Dziecięcej, Transplantologii Klinicznej i Pediatrii.
Adrian Urbanek: Hemofilia to genetyczna choroba krwi, której istotą jest wrodzony brak lub niedobór czynników krzepnięcia krwi. Ze względów genetycznych dotyka przede wszystkim chłopców. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu przeżywali do dziesiątego, dwunastego roku życia, dzisiaj to się zupełnie zmieniło.
Prof. Paweł Łaguna: Zmieniło się znacząco. Od 2008 roku mamy program profilaktyki dzieci od pierwszego dnia do osiemnastego roku życia. Dzisiaj to Państwo zapewnia bezpłatne leczenie. Kiedyś było tak, że było to leczenie na żądanie, czyli wtedy, kiedy był wylew. Pacjent zgłaszał się do szpitala. Otrzymywał lek, a wychodząc ze szpitala, czekał znów na wizytę, kiedy ponownie będzie miał wylew. To niestety powodowało niszczenie stawów. Teraz zapobiegamy tym krwawieniom przez odpowiednią profilaktykę dobraną do pacjenta, czyli można powiedzieć, że mamy uszyty garnitur do danego pacjenta.
Adrian Urbanek: Jak wygląda ten proces leczenia?
Prof. Paweł Łaguna:
My musimy tym dzieciom tak dopasować częstość podawania brakującego czynnika czyli „uszyć ten garnitur na miarę”, żeby mogły robić to co robią ich rówieśnicy: biegać, skakać, grać w piłkę. Żeby jako dorośli mężczyźni mogli kończyć studia, pracować i nie chodzić na zasiłki czy zwolnienia.
Leczenia wygląda w ten sposób, że mamy, jak wspomniałem, program lekowy. Na podstawie tego programu lekowego firma, która wygrywa przetarg na dany czynnik brakujący, dostarcza czynnik do domu (red. w zależności, jakiego czynnika brakuje, wyróżnia się hemofilię A-niedobór czynnika VIII, hemofilię B-niedobór czynnika IX. Oprócz tego ta firma zapewnia pielęgniarkę, która szkoli opiekunów czy pacjentów jak się podaje czynnik. Później pacjent zgłasza się do nas co pół roku, na badania kontrolne.
Adrian Urbanek: Więc można powiedzieć, że jest tak zwana kompleksowa opieka.
Prof. Paweł Łaguna: Poza tym mamy 15 ośrodków na terenie Polski, które mają zapewnić te kompleksowość, a chodzi również o zabiegi operacyjne, żeby robili to lekarze, którzy się na tym znają – bo to nie jest tak, że każdy zoperuje pacjenta, który ma zaburzenia układu krzepnięcia, ktoś się musi na tym znać. W UCK WUM mamy również poradnię położniczo -ginekologiczną, czyli jeżeli nosicielka, która wie, że może mieć dziecko chore na hemofilią, jest pod stała opieką ginekologiczną i w dniu porodu oddział noworodkowy i nasz hematologiczny przejmuje pełną kontrole nad tym dzieciakiem, czyli leczymy kompleksowo.
To jest w ogóle podstawa obecnie opieki pacjentów pediatrycznych; kompleksowa opieka, żeby pacjent wiedział, że jeżeli tutaj do nas przyjdzie, do tego szpitala, to ma pełną opiekę pod każdym względem, na przykład zabiegowym czy laryngologicznym. Nie musi nigdzie szukać tej opieki. On wie, że kiedy tutaj się zgłosi, wszystko będzie miał na miejscu.
Adrian Urbanek: Na co rodzice powinni zwracać uwagę, żeby dostrzec te pierwsze sygnały związane zaburzeniami krzepliwości krwi?
Prof. Paweł Łaguna: Kiedy dzieci się łatwo siniaczą. Kiedy dziecko zaczyna chodzić, raczkować, obija sobie łokcie, obija kolanka i wtedy ma siniaki. Albo na przykład jeżeli się niechcący skaleczy, bo włoży sobie zabawkę do buzi, bo idą ząbki, no to będzie krwawił z dziąsła. Więc dzieci, które się łatwo, siniaczą, które mają jakieś krwawienia, które nie ustępują dosyć długo, mają wskazania, żeby zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu. Ten powinien wykonać podstawowe badania układu krzepnięcia, a my już na podstawie tych badań przeprowadzamy całą dalszą drogę.