W Polsce pierwszy zabieg podania specyficznych limfocytów przeciwwirusowych po allogenicznym przeszczepieniu hematopoetycznych komórek macierzystych przeprowadzono 26 kwietnia 2019 r. na Uniwersytecie Medycznym we Wrocławiu u 17-letniego chłopca. Pacjent leczony był od 4 lat z powodu ostrej białaczki limfoblastycznej, a 2 miesiące po HSCT wystąpiła u niego ciężka, oporna na leczenie infekcja wirusowa. Zabieg podania limfocytów dawcy odbył się bez powikłań i dał nadzieję na dostępność do nowej formy leczenia ciężkich zakażeń, która stosowana jest obecnie w najlepszych ośrodkach na świecie.
W tym roku, wniosek dr hab. Marka Ussowicza prof. UMW we Wrocławiu o nazwie „Zastosowanie specyficznych limfocytów przeciwwirusowych w leczeniu opornych zakażeń po allogenicznym przeszczepieniu hematopoetycznych komórek macierzystych” otrzymał zgodę na finansowanie przez Agencję Badań Medycznych (ABM). Projekt ma trwać 6 lat, a złożeniem terapii jest zwalczanie lekoopornych zakażeń spowodowane przez częste wirusy (CMV, EBV, ADV i BKV) u biorców allogenicznych przeszczepień szpiku. Dr hab. Marek Ussowicz pracuje w Katedrze i Klinice Transplantacji Szpiku, Onkologii i Hematologii Dziecięcej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu i od prawie 20 lat zajmuje się inżynierią przeszczepu i terapiami komórkowymi. Przygotowanie tej terapii, która jest „żywym lekiem”, wymaga specjalistycznego laboratorium, skomplikowanych procedur i wysoko wykwalifikowanego zespołu.
Terapia polega na wyizolowaniu z krwi zdrowych dawców limfocytów zdolnych do walki z zakażeniami i podaniu je pacjentowi w celu leczenia infekcji wirusowych u tych pacjentów, którzy nie reagują na konwencjonalne terapie po HSCT. Metoda ta znacznie ogranicza ryzyko niekontrolowanych reakcji odpornościowych, a skuteczność jej wynosi między 70% a 90% (nawet w przypadku pobrania limfocytów osób trzecich wskaźniki odpowiedzi sięgają 70%) 1. W większości przypadków odpowiedzi są trwałe i dają minimalne skutki uboczne, co jest dużą przewagą w porównaniu z terapiami farmakologicznymi. Szczególnie obiecujące może być stosowanie tej metody w przypadku tych infekcji, w przypadku których brakuje skutecznego leczenia przeciwwirusowego. Szersze zastosowanie tej terapii w przyszłości będzie możliwe dzięki tworzeniu zewnętrznych banków specyficznych limfocytów przeciwwirusowych (virus-specific cytotoxic T cells – VSTs) i udoskonalaniu metod ich wytwarzania.
Źródła- onkologia-dziecieca.pl/aktualnosci/news/id/3614-nowatorska-terapia-dla-biorcow-allogenicznych-przeszczepien-szpiku-bedzie-finansowana-przez-agencje-badan-medycznych
- www.politykazdrowotna.com/44441,nowatorska-terapia-przeciwwirusowa-z-wykorzystaniem-limfocytow-juz-w-polscewww.politykazdrowotna.com/44441,nowatorska-terapia-przeciwwirusowa-z-wykorzystaniem-limfocytow-juz-w-polsce
- www.nature.com/articles/bmt2017232
- www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4929925/
- www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6356262/
- https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4929925/↑