Światowy dzień świadomości AML – co warto wiedzieć

Ostra białaczka szpikowa (ang. acute myeloid leukemia, AML) to złośliwy nowotwór wywodzący się ze szpiku kostnego. Należy do chorób rzadkich i wynosi 5 przypadków na 100 000 osób (dorosłych i dzieci) rocznie. Ryzyko wystąpienia tej choroby jest wyższe u osób starszych, a średni wiek w momencie rozpoznania to 65-70 lat. Choroba może jednak dotykać również osoby młodsze i dzieci. Występuje najczęściej w pierwszych 2 latach życia i w wieku nastoletnim. Według statystyk jest drugą najczęściej występującą białaczką dziecięcą (stanowi ok 20% białaczek dziecięcych) po ostrej białaczce limfoblastycznej (acute lymphoblastic leukemia, ALL).

 

X

Światowy dzień świadomości AML – co warto wiedzieć

AML_jak powstaje

Do tej pory nie stwierdzono jednoznacznie przyczyn prowadzących do rozwoju AML. Choroba jest związana z występowaniem różnorakich mutacji w materiale genetycznym. Przyczyniać może się do tego promieniowanie jonizujące czy czynniki chemiczne lub być związane z wrodzonymi predyspozycjami genetycznymi.

W  zdrowym organizmie komórki szpiku, dzielą się, tworząc składniki krwi: leukocyty (czyli krwinki białe), erytrocyty (krwinki czerwone) i trombocyty (płytki krwi). W AML w wyniku uszkodzeń materiału genetycznego mieloidalne komórki macierzyste zaczynają się dzielić w sposób niekontrolowany, zaburzone jest ich dojrzewanie, co w efekcie prowadzi do gromadzenia się w szpiku kostnym i krwi obwodowej licznych niedojrzałych i niefunkcjonalnych komórek, czyli blastów. Prowadzi to do wyparcia prawidłowej tkanki produkującej składniki krwi, powodując niedokrwistość, małopłytkowość i zaburzenia odporności. Blasty mogą również naciekać i uszkadzać inne narządy.

W przypadku podejrzenia AML zaleca się staranne zebranie wywiadu pozwalającego na szybkie wdrożenie odpowiedniej diagnostyki przy podejrzeniu białaczki, stwierdzenie stanów bezpośredniego zagrożenia życia (objawy leukostazy, krwawienia do OUN) oraz ukierunkowanie rozpoznania szczególnych postaci AML (wtórna AML, transformacja z MDS, AML związana z zespołem Downa). Proces diagnostyczny powinien, poza badaniem fizykalnym, obejmować: 

  • PODSTAWOWE BADANIA LABORATORYJNE:
    Morfologia
    Badanie biochemiczne
    Badanie układu krzepniecia
    Badanie wirusologiczne
  • OCENA SZPIKU KOSTNEGO:
    Mielogram
    Cytochemia
    Immunofenotyp
    Cytogenetyka
    Badanie molekularne
  • OCENA PŁYNU MÓZGOWO-RDZENIOWEGO (PMR):
    Cytoza
    Badanie histopatologiczne
  • BADANIA OBRAZOWE:
    TK lub MRI głowy
    USG jamy brzusznej
    RTG klatki piersiowej
  • INNE:
    EKG
    ECHO
    EEG
    Badanie dna oka

Więcej szczegółów dotyczących standardów postępowania diagnostycznego w ostrych białaczkach szpikowych u dzieci w Polsce możecie przeczytać w publikacji:  STANDARDY POSTĘPOWANIA DIAGNOSTYCZNEGO W OSTRYCH BIAŁACZKACH SZPIKOWYCH I PRZEWLEKŁEJ BIAŁACZCE SZPIKOWEJ U DZIECI zamieszczone w Przeglądzie Pediatrycznym 2019/Vol. 48/No. 3/23-32

AML u dzieci znajdziecie także w zakładce Białaczki.

Jeśli chcesz dowiedzieć się o AML u dorosłych to zajrzyj do artykułu na portalu www.onkologia-dziecieca.pl , gdzie znajdziesz najważniejsze informacje dotyczące zarówno pierwszej, jak i kolejnych linii leczenia, omówienie dostępnych opcji terapeutycznych i działania najważniejszych leków czy możliwych powikłań.