Dzieci z niską odpornością , a ta dotyczy dzieci chorujących onkologicznie, mogą mieć trudności w zwalczaniu nawet prostych infekcji. Może to prowadzić do poważnych komplikacji, takich jak zapalenie płuc, a nawet sepsa. Kalendarz szczepień w trakcie i po leczeniu onkologicznym, różni się od tego, który dotyczy zdrowych dzieci. Powinien być indywidualnie dopasowany do każdego dziecka i uwzględniać rodzaj nowotworu i zastosowane leczenie, czas jaki minął od zakończenia terapii, a także aktualny stan zdrowia.

W czasie intensywnego leczenia szczepienia są zazwyczaj wstrzymywane, jednak po zakończeniu tej fazy ważne jest ich ponowne zaplanowanie. Bezpieczne dla pacjentów onkologicznych są szczepionki inaktywowane, czyli zawierające zabite bakterie, wirusy lub ich fragmenty (np. przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi, pneumokokom, meningokokom, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i A, grypie oraz kleszczowemu zapaleniu mózgu). W trakcie chemioterapii odpowiedź immunologiczna na szczepienie może być jednak ograniczona.

Wytyczne wielu międzynarodowych organizacji zdrowotnych, takich jak Infectious Diseases Society of America (IDSA), zalecają podawanie szczepionek inaktywowanych nawet dzieciom z osłabioną odpornością. Inaczej jest w przypadku szczepionek żywych, takich jak MMR (odra, świnka, różyczka) czy przeciw ospie wietrznej, które nie powinny być stosowane w trakcie intensywnej terapii onkologicznej. Ich podanie może wywołać infekcję, ponieważ układ odpornościowy dziecka nie jest w stanie efektywnie poradzić sobie nawet z osłabionymi wirusami zawartymi w szczepionkach żywych.

Kiedy wznowić kalendarz szczepień?

Możliwość realizowania szczepień należy bezwzględnie skonsultować z prowadzącym lekarzem onkologiem. Wznowienie szczepień po zakończeniu leczenia onkologicznego wymaga indywidualnego podejścia. Zwykle ten moment następuje nie wcześniej jak po 3 miesiącach w przypadku szczepionek inaktywowanych i po ponad pół roku w przypadku szczepionek żywych. Ważne jest by nastąpiło to w momencie, kiedy układ odpornościowy zaczyna się odbudowywać.

Szczepienia całego otoczenia dziecka

Często leczenie przeciwnowotworowe wyklucza możliwość szczepienia pacjenta, dlatego powinny się im poddać wszystkie osoby z jego najbliższego otoczenia w celu stworzenia swoistego „kokonu epidemiologicznego”. Szczepienia ochronne powinny obejmować rodziców, rodzeństwo, a także cały personel medyczny.

Więcej o szczepieniach znajdziecie w naszym webinarze, w którym prof. Sylwia Kołtan szczegółowo omawia takie zagadnienia jak:

• Jakie są rodzaje szczepionek i czym się różnią?
• Czy szczepienia (np. przeciwko ospie wietrznej) może spowodować rozwój choroby nowotworowej?
• Czy istnieją ogólnopolskie lub międzynarodowe wytyczne w zakresie szczepień dzieci w trakcie leczenia onkologicznego i po jego zakończeniu?
• Czy u dzieci po HSCT zalecenia odnośnie szczepień różnią się od zaleceń dla dzieci po. przebytej chorobie nowotworowej?
• Co to znaczy rekonstrukcja immunologiczna i w jakim kontekście jest ona powiązana ze szczepieniami?
• Czy rodzice, aby chronić dzieci też powinni szczepić się przeciwko jakimś chorobom?
• Jak wyglądają obecne zalecenia szczepień anty-COVID 19 dla dzieci chorych onkologicznie oraz ich rodzin?
• Odczyny poszczepienne – jak mogą wyglądać, jak reagować, gdzie je zgłaszać?

Redakcja: Adrian Urbanek

Webinar: Ewa Majewska