Czujność onkologiczna

W przypadku dzieci szczególnie ważne jest zachowanie czujności, ponieważ objawy nowotworów złośliwych bywają mało charakterystyczne i łatwe do przeoczenia. Często są początkowo mylone z dolegliwościami przeciążeniowymi lub pourazowymi. Diagnoza stawiana jest nierzadko dopiero wtedy, gdy objawy zaczynają wyraźnie utrudniać codzienne funkcjonowanie, a wizyty u specjalistów nie dają odpowiedzi.

Najbardziej oczywistym i najczęstszym objawem jest guz, czy wybrzuszenie w tkankach miękkich, często początkowo niebolące, ale i nieustępujące, niekiedy mylone z krwiakiem, naczyniakiem lub obrzękiem. Równolegle lub nawet wcześniej, zwłaszcza w przypadku mięsaków kości, pojawia się ból, który może być jedynym objawem i przypominać typowe dolegliwości wieku rozwojowego: bóle wzrostowe, przeciążeniowe czy pourazowe. Jeśli jednak utrzymuje się dłużej niż 2–3 tygodnie, nasila się w nocy i nie ustępuje mimo odpoczynku lub leczenia objawowego, warto wykonać bardziej szczegółową diagnostykę

– mówi prof. Anna Raciborska, kierownik Kliniki Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży w Instytucie Matki i Dziecka.

Na co zwrócić uwagę

To, jaki charakter ma ból, może być istotną wskazówką w rozpoznaniu. W przeciwieństwie do tych wzrostowych, które są obustronne, przerywane i ustępują po masażu, ból nowotworowy bywa jednostronny, stały, nasilający się nocą i oporny na leczenie przeciwbólowe. Nie każdy guz to nowotwór, jaki i nie każdy ból to nowotwór. Nie chodzi o wzbudzanie lęku, ale są sytuacje, w których warto nie zwlekać z konsultacją. Należy zachować czujność, jeśli pojawiają się objawy takie jak:

• ból kości lub tkanek miękkich trwający ponad 2–3 tygodnie,
• nasilanie się bólu wieczorem lub w nocy,
• obrzęk, zgrubienie, ograniczenie ruchomości,
• wyczuwalny, nieustępujący, powiększający się guz (nawet bez bólu),
• gorączka bez uchwytnej przyczyny, spadek masy ciała, ogólne osłabienie.

Do mniej specyficznych objawów mięsaków należą:

• Zaburzenia ruchomości kończyny (np. utykanie, sztywność, ograniczenie zakresu ruchu), szczególnie jeśli nie mają związku z urazem,
• Zmiany w funkcjonowaniu narządów (np. zaburzenia widzenia, trudności z oddawaniem moczu lub stolca), jeśli guz zlokalizowany jest w pobliżu narządów wewnętrznych lub struktur nerwowych,
• Brak energii,
• Zmęczenie,
• Spadek apetytu lub nieuzasadniona utrata masy ciała,
• Złamania niewspółmierne do odniesionego urazu.

W razie wystąpienia powyższych objawów należy skonsultować się z pediatrą. Pamiętaj, aby przygotować się do wizyty u lekarza – zapisz niepokojące symptomy i datę kiedy się pojawiły, jak się zmieniają w czasie, czy występują zależnie od pory dnia i aktywności fizycznej lub innych czynników. Przydatna może być wcześniej przygotowana lista pytań.

W przypadku podejrzenia nowotworu dziecko powinno być kierowane do specjalistycznego pediatrycznego ośrodka onkologicznego, gdzie możliwe jest przeprowadzenie szybkiej i pełnej diagnostyki oraz rozpoczęcie odpowiednio dobranego postępowania terapeutycznego.

Szybka diagnoza, zwiększa skuteczność leczenia

Leczenie często jest skojarzone – obejmuje chirurgię, chemioterapię, a w niektórych przypadkach także radioterapię. U dzieci, ze względu na młody wiek, szczególną rolę odgrywa rehabilitacja oraz – tam, gdzie to możliwe – zastosowanie nowoczesnych endoprotez, które pozwalają uniknąć amputacji. Mówi prof Raciborska:

Dziś leczymy nie tylko skutecznie, ale z myślą o przyszłości pacjenta. U młodych osób dążymy do leczenia oszczędzającego kończynę, często z wykorzystaniem zaawansowanych rozwiązań rekonstrukcyjnych. Równie ważne jest wsparcie psychologiczne, rehabilitacja i powrót do życia społecznego Warunkiem skutecznego leczenia i zachowania sprawności dziecka jest wczesne rozpoznanie.

Zródło:

Mięsaki

Informacja prasowa Klinika Onkologii i Chirurgii Onkologicznej Dzieci i Młodzieży IMiD